Rangkuman dari para ulama Mazhab as-Syafi'e ini dari masa ke
semasa dalam berbagai disiplin ilmu:
ULAMA AS-SYAFI'E DARI GENERASI PERTAMA DAN MURID LANGSUNG
IMAM AS-SYAFI'E rahimahūLlāhu Ta'āla
• Rabi' ibn Sulaiman
al-Jaizi
• Rabi' ibn Sulaiman
al-Muradi
• Al-Buwaiti
• Al-Muzani
• Al-Qadhi Husain
ULAMA AS-SYAFI'E DARI GENERASI KEDUA SETELAH WAFATNYA IMAM
SYAFI'E rahimahūLlāhu Ta'āla
• Al-Baihaqi
rahimahūLlāhu Ta'āla
• Abu Ishaq
as-Syairazi rahimahūLlāh
• An-Nawawi
rahimahūLlāhu Ta'āla
• Ar-Ramli
rahimahūLlāh
• Al-Bujairami,
• Al-Khatib
as-Syarbini,
• Ar-Rafi'e
rahimahūLlāh
• Al-Ghazali rahimahūLlāhu
Ta'āla
• Al-Juwaini Imam
al-Haramain,
• As-Subki,
• Ibnu Hajar
al-Haitami rahimahūLlāh
• Ibnu Hajar
al-Asqolani rahimahūLlāh
• As-Suyuti
rahimahūLlāhu Ta'āla.
KITAB FEQAH BERPENGARUH MAZHAB AS-SYAFI'E
·
Kitab: "Al-Umm"
karya Imam as-Syafi'e rahimahūLlāhu Ta'āla,
·
Kitab:
"Al-Risalah" (Usul Fiqh) oleh Imam as-Syafi'e rahimahūLlāhu Ta'āla,
·
Kitab: "Minhajut
Talibin" oleh Imam an-Nawawi rahimahūLlāh
·
Kitab: "Raudhah
at-Talibin wa Umdatul Muftin" oleh Imam an-Nawawi rahimahūLlāh
·
Kitab: Al-Majmuk oleh Imam
an-Nawawi rahimahūLlāh
·
Kitab: "Matan
Taqrib" oleh Abu Sujak
·
Kitab: "Al-Iqna'"
oleh Muhammad al-Sharbini al-Khatib
·
Kitab: "Tuhfatul
Muhtaj bi Syarhil Minhaj" oleh Ibnu Hajar al-Haithami.
·
Kitab: "Mughni
al-Muhtaj illa Makrifati Ma'ani Alfadzil Minhaj" oleh al-Khatib
as-Syarbini.
·
Kitab: "Al-Wasit"
oleh Imam al-Ghazali rahimahūLlāhu Ta'āla
·
Kitab: "Manhaj
at-Tullab" oleh Zakaria al-Anshari Abu Yahya
·
Kitab: "Al-Hawi
al-Kabir" oleh al-Mawardi.
·
Kitab: "Kifayatul
Akhyar" oleh Taqi'uddin Abu Bakar ibn Muhammad al-Husaini al-Hisni.
·
Kitab: "Mukhtashar
al-Muzani" oleh al-Muzani at-Tahdzib.
·
Kitab:
"Al-Fatawa" oleh Imam al-Baghawi
·
Kitab: "As-Syarhul
Kabir" (Fathul Aziz) oleh Imam ar-Rafi'e.
·
Kitab: "Al-Muqaddimah
al-Hadramiyah" oleh Abdullah Bafadhal al-Hadrami.
·
Kitab: "Al-Manhajul
Qawim Syarh Masa'il at-Taklim" (Syarh al-Muqaddimah al-Hadramiyah) oleh
Ibnu Hajar al-Haitami.
·
Kitab: "Umdatul
Masalik wa Iddatun Nasik" oleh Abu Syihab al-Mishri
ULAMA BERPENGARUH DARI MAZHAB AS-SYAFI'E rahimahūLlāhu
Ta'āla.
Daftar ulama berpengaruh mazhab as-Syafi'e berdasarkan tahun
lahir atau wafatnya dalam berbagai bidang keilmuan. Tahun lahir/wafat berdasar
tahun hijrah.
KURUN KE-TIGA HIJRAH
1. Al-Imam Muhammad ibn Idris as-Syafi’e rahimahūLlāhu Ta'āla (w.204H)
2. Al-Imam al-Humaidi (w.219H)
3. Al-Imam Ishaq ibn Rahuyah (w.238H)
4. Al-Imam Muhammad ibn Syafi’e (w.240H)
5 Al-Imam al-Karabisi (w.245H)
6. Al-Imam at-Tujibi (w.250H)
7. Al-Imam al-Muzani (w.264H)
8. Al-Imam Harmalah at-Tujibi (w.243H)
9. Al-Imam Bukhari (w.256H) rahimahūLlāh
10. Al-Imam az-Za’farani (w.260H)
11. Al-Imam Muslim (w.261H) rahimahūLlāh
12. Al-Imam Ahmad ibn Syayyar al-Marwazi (w.268H)
13. Al-Imam ar-Rabi’ ibn Sulaiman al-Muradi (w.270H)
14. Al-Imam Ibnu Majah (w.275H) rahimahūLlāh
15. Al-Imam Abu Dawud (w.276H) rahimahūLlāh
16. Al-Imam Abu Hatim ar-Razi (w.277H)
17. Al-Imam ad-Darimi (w.280H)
18. Imam Abu Ja’afar at-Tirmidzi (w.295H) rahimahūLlāhu
Ta'āla
19. Al-Imam Junaid al-Baghdadi rahimahūLlāhu Ta'āla (w.298H)
KURUN KE-EMPAT HIJRAH
·
Al-Imam an-Nasa’ie
rahimahūLlāh (w.303H)
·
Al-Imam at-Thabari (w.305H)
·
Al-Imam Ibnu Surej (w.306H)
·
Al-Imam ‘Abdullah bin
Muhammad Ziyad an-Nisaburi (w.324H)
·
Al-Imam Ibnu Qasi (w.335H)
·
Al-Imam as-Su’luki (w.337H)
·
Al-Imam al-Asy’ari
rahimahūLlāh (w.324H)
·
Al-Imam Abu Ishaq
al-Marwazi (w.340H)
·
Al-Imam ibn Abi Hurairah
rahimahūLlāhu Ta'āla (w.345H)
·
Al-Imam al-Mus’udi (w.346H)
·
Al-Imam Abu Saib al-Marwazi
(w.362H)
·
Al-Imam Abu Hamid
al-Marwazi (w.362H)
·
Al-Imam as-Sijistani
(w.363H)
·
Al-Imam al-Qaffal al-Kabiir
(w.365H)
·
Al-Imam ad-Dariki (w.375H)
·
Al-Imam ibnu Abi Hatim
(w.381H)
·
Al-Imam al-Daruquthni
rahimahūLlāh (w.385H)
·
Al-Imam al-Jurjani (w.393H)
KURUN KE-LIMA HIJRAH
·
Al-Imam al-Baqilani
(w.403H)
·
Al-Imam Hakim [Hakim
al-Naisaburi] rahimahūLlāh (w.405H)
·
Al-Imam al-Asfaraini
(w.406H)
·
Al-Imam as-Sinji (w.406H)
·
Al-Imam Ibnu Mahamili
(w.415H)
·
Al-Imam ats-Tsa’labi
(w.427H)
·
Al-Imam al-Mawardi (w.450H)
·
Al-Imam al-Baihaqi (w.458H)
·
Al-Imam al-Haramain
(w.460H)
·
Al-Imam al-Qusyairi
(w.465H)
·
Al-Imam as-Syirazi (w.476H)
·
Al-Imam al-’Aziz (w.494H)
·
Al-Imam at-Thabari (w.495H)
KURUN KE-ENAM HIJRAH
·
Al-Imam al-Kayahirasi
(w.504H)
·
Al-Imam al-Ghazali
rahimahūLlāhu Ta'āla (w.505H)
·
Al-Imam Abu Bakar as-Syasyi
al-Qaffal (w.507H)
·
Al-Imam al-Baghawi (w.510H)
·
Al-Imam Syahrastani
(w.548H)
·
Al-Imam Abul Husain Yahya
al-Amrani al-Yamani (w.558H)
·
Al-Imam Syihabuddin Abu
Syuja’ (w.593H)
KURUN KE-TUJUH HIJRIYAH
·
Al-Imam ‘Izzuddin ibn
‘Abdis'Salam (w.606H)
·
Al-Imam ar-Razi (w.606H)
·
Al-Imam Ibnu Atsir (w.606H)
·
Al-Imam Ibnu Salah (w.643H)
·
Al-Imam ar-Rafi’e
rahimahūLlāh (w.623H)
·
Al-Imam an-Nawawi
rahimahūLlāh (w.676H)
KURUN KE-DELAPAN HIJRAH
·
Al-Imam Taqiyuddin Ibnu
Daqiqil ‘Id (w.702H)
·
Al-Imam Zamlukani (w.727H)
·
Al-Imam Taqiyuddin as-Subki
(w.756H)
·
Al-Imam Tajuddin Subki
(w.771H)
·
Al-Imam Ibnu Katsir
(w.774H)
·
Al-Imam Zarkasyi (w.794H)
KURUN KE-SEMBILAN HIJRAH
·
Al-Imam al-Mahalli (w.835H)
·
Al-Imam Ibnu Mulaqin
(w.804H)
·
Al-Imam Ibnu Ruslan
(w.844H)
·
Al-Imam Ibnu Hajar
al-’Asqolani rahimahūLlāh (w.852H)
·
Al-Imam al-Husaini al-Hisni
(w.829H)
·
Al-Imam Syamsuddin Muhammad
bin Ahmad al-Manhaji al-Qahari (w.880H)
KURUN KE-SEPULUH HIJRAH
·
Al-Imam as-Suyuti
rahimahūLlāh (w.911H)
·
Al-Imam Abdullah bin Abdul
Rahman Bafadhal al-Hadrami (w.918H)
·
Al-Imam Qasthalani (w.923H)
·
Al-Imam Zakaria al-Anshari
(w.926H)
·
Al-Imam Ibnu Hajar
al-Haitami (w.974H)
·
Al-Imam Khatib Syarbaini
(w.977H)
·
Al-’Allamah Zainuddin bin
Abdul Aziz al-Malibari (w.987H)
·
Al-Imam Ahmad ‘Umairah
(w.957H)
KURUN KE-SEBELAS HIJRAH
·
Al-Imam ar-Ramli (w.1004H)
·
Al-Imam ar-Raniri (w.1068H)
·
Al-Imam Ahmad Salamah
al-Qalyubi (w.1069H)
Imam-Imam lainnya pada abad ini sebenarnya ramai lagi.
KURUN KE-DUA BELAS HIJRAH
·
Al-Habib ‘Abdullah ibn
‘Alwi al-Haddad (w.1132H)
·
Syaikh Sayyid Ja’afar
al-Barzanji (w.1184H)
KURUN KE-TIGA BELAS HIJRAH
·
Al-Imam as-Syarqawi
(w.1227H)
·
Al-Imam al-’Allamah Syaikh
Sulaiman al-Jumal (w.1204H)
·
Al-Imam al-Bujairami
al-Mishri (w.1221H)
·
Syaikh Muhammad Arsyad al-Banjari
rahimahūLlāh (w.1227H)
·
Syaikh as-Syanwani
(w.1233H)
·
Syaikh Abdus Samad
al-Falembani/Palembang rahimahūLlāh
·
Syaikh Daud ‘Abdullah
al-Fathani rahimahūLlāh (w. 1265H)
·
Al-Imam al-Bajuri (w.1276H)
KURUN KE-EMPAT BELAS HIJRIYAH
·
Sayyid Ahmad Zaini Dahlan,
Mufti Mekah (w.1304H)
·
Syaikh al-Bakri Syatha
ad-Dimyathi (w.1302H)
·
Syaikh an-Nawawi al-Bantani
al-Jawi (w.1316H)
·
Syaikh Muhammad Khalil
al-Maduri [Bangkalan]
·
Syaikh Wan Ali Kutan
(w.1331H)
·
Syaikh Uthman Betawi
(w.1333H)
·
Syaikh Ahmad Khatib
(w.1334H)
·
Syaikh Uthman Senik
(w.1336H)
·
al-’Allamah az-Zuhri
al-Ghamrawi (w.1337H)
·
Syaikh Utsman as-Saraqawi
(w.1339H)
·
Syaikh Muhammad Sa’ad
(w.1339H)
·
Syaikh Muhammad Sa’id al-Linggi
(w.1345H)
·
Syaikh Yusuf bin Isma’il
al-Nabhani (w.1350H)
·
Syaikh Muhammad Saleh
al-Minangkabawi (w.1351H)
·
Syaikh Wan Sulaiman
(w.1354H)
·
Syaikh Hasan Ma’sum
(w.1355H)
·
Syaikh Abu Bakar Muar
(w.1357H)
·
Syaikh Abdul Latif at-Tanbi
(w.1358H)
·
Imam Ya’qub al-Kelantani
(w.1360H)
·
Syaikh Muhammad Jamil Jaho
(w.1360H)
·
Syaikh Muhammad Saleh Kedah
·
Syaikh Hasyim Asy’ari
(w.1367H)
·
Syaikh Abdul Mubin
al-Jarimi al-Fathani (w.1367H)
·
Syaikh Abdul Wahid
(w.1369H)
·
Syaikh Muhammad Fadlil
Banten
·
Syaikh Mustafa Husein
(w.1370H)
·
Syaikh Abbas Qadi (w.1370H)
·
Syaikh Tahir Jalaluddin
al-Azhari (w.1376H)
·
Syaikh Tengku Mahmud
az-Zuhdi (w.1376H)
·
Syaikh Abdullah Fahim
·
Syaikh Muda Wali (w.1380H)
·
Syaikh Abdul Rahman
al-Kelantani (w.1391H)
·
Syaikh Ismail al-Asyi
·
Syaikh Ihsan Dahlan
al-Jampesi’
·
Syaikh Zainal Abidin bin
Muhammad al-Fathani
KURUN KE-LIMA BELAS HIJRAH
·
Syaikh [K.H] Sirajuddin
‘Abbas (w.1400H)
·
Syaikh Muhammad Idris
al-Marbawi (w.1409H)
·
Mufti Haji Ismail Omar
(w.1413H)
·
Syaikh’ [Kiyai] Shamsuddin
(w.1418H)
·
K.H.M. Syafi’e Hadzami
(w.1427H)
·
Syaikh Nuh ‘Ali Salman
al-Qudah (w.1432H)
·
Syaikh Ahmad Sahl al-Hajini
·
Syaikh Mustafa al-Khin
·
Syaikh Mustafa al-Bugha
Dan masih ramai lagi yang mungkin terlewatkan untuk kami
sebutkan semuanya di sini, pada kurun2 terakhir seperti Syeikh Yasin al-Fadani,
Sayyid Muhammad ibn Alawi al-Maliki dll.
ULAMA SYAFI'IYAH BIDANG FEQAH
Fiqh adalah bidang studi terpenting dalam mazhab. Kerana
istilah mazhab empat itu sendiri identik dengan mazhab fiqh. Ulama paling
berpengaruh dalam bidang fiqh as-Syafi’e berdasarkan karya kitab fiqh dan
senioriti mereka adalah seperti berikut:
• Muhyiddin Yahya ibn Syaraf an-Nawawi (Imam an-Nawawi)
• Abdul Karim ibn Muhammad ibn Abdul Karim ibn al-Fadhl ibn
al-Hasan al-Qazwini (Imam Abul Qasim ar-Rafi'e)
• Jalaluddin Abdurrohman ibn Abu Bakar as-Suyuti
• Ibnu Hajar al-Asqolani
• Muhammad ibn Muhammad ibn Muhammad al-Ghazali (Imam al-Ghazali)
• Jamaluddin al-Asnawi
• Abu Muhammad Abdullah ibn Yusuf al- Juwaini (Imam Haramain
Abul Ma'ali al-Juwaini)
• Ibnu Hajar al-Haitami
• Syihabuddin al-Ramli
ULAMA FIQH QAUL QADIM
Qaul Qadim (pendapat lama) adalah pendapat hukum Imam
as-Syafi'e rahimahūLlāhu Ta'āla selama berada di Baghdad, Iraq
• Muhammad al-Za'farani
• Al-Husain al-Karabisi
• Ibrahim Abu Tsaur
ULAMA FIQH QAUL JADID
Qaul Jadid (pendapat baru) adalah pendapat hukum Imam
as-Syafi'e rahimahūLlāhu Ta'āla selama berada di Cairo, Mesir.
• Yusuf al-Buwaiti
• Ismail ibn Yahya al-Muzani
• Al-Rabi' ibn Sulaiman al-Muradi
BIDANG HADITH
• Al-Baihaqi
• Hakim an-Nishaburi
• al-Tabarani
• Ibn Khuzaimah ibn al-Salah
• Yusuf ibn Abd al-Rahman al-Mizzi
• Dhahabi
• Ibn Hajar al-Asqolani
• Al-Sakhawi al-Khatib al-Baghdadi
• Abd al-Rahim ibn al-Husain al-'Iraqi
• Al-Qastallani
ULAMA SYAFI'E BIDANG TAFSIR
• Ibn Kathir
• Al-Baghawi Baidawi
• Ahmad ibn Muhammad al-Tha'labi
BIDANG SUFISME (TASAWUF)
• Harith al-Muhasibi
• Junaid al-Baghdadi
• Ibn Khafif Abd al-Karīm ibn Hawāzin Qusyairi
• Imam al-Haddad
• Ahmad Ghazali
• Ayn al-Quzat Hamadani
• Abu al-Najib Suhrawardi
• Shahab al-Din Suhrawardi
• Yusuf Hamdani
• Ahmed ar-Rifa'ie
• Shams Tabrizi
• Safi-addin Ardabili Is'haq Ardabili
• Kamal Khujandi
• Yusuf an-Nabhani
• Mir Sayyed Ali Hamadani
BIDANG AKIDAH
• 'ALI BIN ISMAIL IBN ABI BASYAR ABUL HASAN AL-ASYA'ARI
rahimahūLlāhu Ta'āla
• Abu Mansur al-Maturidi
BIDANG SEJARAH
• Ali ibn al-Athir
• Ibn 'Asakir
• Ibn Khallikan
NEGARAWAN
• Saladin
• Nizam al-Mulk
BIDANG BAHASA
• Raghib Isfahani
• Fairuzabadi
ULAMA SYAFI'E KONTEMPORERI
• Wahbah Zuhaili - Damaskus, Syria.
• Muhammad Sa'id Ramadan al-Buti - Damaskus, Syria.
• Ali Gomaa (Juma'ah) - Grand Mufti of Egypt.
• Habib Umar bin Hafiz - Yaman
• Afifi al-Akiti - Dekan Universiti Oxford
• Taha Karan - Afrika Selatan. Dijuluki Syafi'e kecil.
• Nuh Ha Mim Keller Mohammad Salim al-Awa - Mesir.
• Ahmed Kuftaro - Syria
Dan masih ramai lagi nama2 ulama besar yang belum sempat
dituliskan kesemuanya di sini. Ini semua adalah merupakan kekayaan Mazhab
as-Syafi'e, yang membuktikan bahawa sanad keilmuan melalui susur jalur Mazhab
as-Syafi'e tidak pernah putus, iaitu bermula dari RasūluLlāh ﷺ melalui al-Imam as-Syafi'e berkesinambungan sampai kepada kita
hari ini dan akan terus berterusan sampailah kepada ummat akhir zaman.
Sekian, Wassalam.
*Nukil dari berbagai sumber